Hoe de Formule 1 zichzelf in de armen drijft van een dictator in Rwanda
Het ene compliment na het andere werd geuit. FIA-president Mohammed Ben Sulayem, FOM-CEO Stefano Domenicali en racelegende Jacky Ickx; allemaal prezen ze tijdens het FIA Gala in Rwanda president Paul Kagame voor de organisatie van het evenement. Kagame zelf maakte bekend een bid te gaan doen voor het houden van een Grand Prix, tot blijdschap van Ben Sulayem. Blijkbaar doet niet ter zake dat Paul Kagame een dictator is, die politieke tegenstanders laat opsluiten, in een land waar persvrijheid niet bestaat en op grote schaal mensenrechten worden geschonden.
Critici stellen al jaren dat de Formule 1 zich niet moet begeven in landen als Saoedi-Arabië en China, waar men het niet zo nauw neemt met de mensenrechten. Het grote geld regeert echter en dus maakt de F1 jaarlijks een stop in Jeddah en Shanghai - want dat levert tientallen miljoenen op. Kritiek zal er ook komen als de F1 en de FIA ingaan op het aanbod van Rwanda, om daar een Grand Prix te organiseren.
President Kagame dult geen tegenspraak
Wie hem zo zag staan tijdens het FIA Gala in Kigali, de hoofdstad van Rwanda, vermoedt al gauw dat Paul Kagame een vriendelijke kerel is, breeduit lachend en trots dat hij Max Verstappen de hand mag schudden, wanneer die de trofee voor zijn vierde wereldtitel in ontvangst neemt.
Maar de schijn bedriegt. Kagame is een man die al 24 jaar strak de touwtjes in handen heeft in een land, dat in de jaren voor zijn aantreden werd verscheurd door een bloedige burgeroorlog. Dat hij daar een einde aan heeft gemaakt, zorgde in eerste instantie voor een grote populariteit in Rwanda. Maar veel keus voor een andere leider is er inmiddels niet meer.
Vrije verkiezingen zijn er al decennia niet geweest, op voorhand is duidelijk dat Kagame als winnaar uit de bus komt - een klein half jaar geleden voor het laatst. Onafhankelijke waarnemers stelden opnieuw dat er geen sprake was van een eerlijke stembusgang. Bovendien publiceerde de VN kortgeleden een rapport, waarin staat dat Rwanda uit buurland Congo het zware metaal tantaal steelt, om dat vervolgens zelf te exporteren.
De wereld kijkt in stilte toe
De internationale gemeenschap ziet het allemaal stilzwijgend aan. Waarom? Neem Groot-Brittannië, dat een deal maakte met het regime in Kigali om asielzoekers over te brengen naar Rwanda. Al te veel stennis schoppen over de mensenrechten is niet bepaald goed voor de zaken en zou de overeenkomst in gevaar brengen. Beter om dan maar je mond te houden, zo lijkt het.
De Formule 1 stelt altijd als tegenargument voor een Grand Prix in Saudi-Arabië of China dat het juist goed is om erheen te gaan, want dan kan ter plekke het gesprek over de mensenrechten gevoerd worden. Het is nog onduidelijk of Ben Sulayem en Domenicali dat gesprek ook in Rwanda met Paul Kagame hebben gevoerd.